Czy zdarzyło Ci się, że ktoś w nachalny sposób nachodził Cię przez dłuższy okres czasu? Czy w twoim otoczeniu jest osoba, która bez przerwy wysyła do ciebie smsy, zaśmieca Twoją skrzynkę mailową wiadomościami i nieustannie prosi o spotkanie? Jeśli któraś z wymienionych sytuacji wygląda dla Ciebie znajomo, prawdopodobnie padłeś ofiarą stalkingu.
Czym jest stalking?
Wyraz ten pochodzi z terminologii myśliwskiej i oznacza podkradanie się myśliwego w kierunku zwierzyny. W obecnych czasach stalking określany jest, jako uporczywe nękanie lub prześladowanie danej osoby. Ten proceder przestępczy ma swoje początki w USA w latach 80-tych. Początkowo pojęcie to dotyczyło nękania ludzi sławnych, takich ja aktorzy, piosenkarze. Szybko jednak okazało się, że ofiarą może paść praktycznie każdy. Rozwój sieci społecznościowych doprowadził do tego, że powstała internetowa podkategoria tego typu przestępstwa, czyli cyberstalking.
W Polsce w wyniku badań przeprowadzonych przez Instytut Ekspertyz Sądowych wykazano, że około 3 mln Polaków miało styczność ze stalkingiem. Należy uwzględnić, że badania były przeprowadzone na ograniczonej grupie osób i uśrednione. W rzeczywistości więc ten proceder przestępczy dotyczy większej ilości Polaków.
Badania National Institute of Justice w Stanach Zjednoczonych pokazały, że 8,2% kobiet oraz 2,2% mężczyzn padło ofiarą stalkingu przynajmniej raz w życiu. Wyniki tych badań pokazały również, że w Stanach Zjednoczonych milion kobiet oraz blisko pół miliona mężczyzn zostaje uwikłanych w sytuację stalkingu każdego roku.
Typy stalkingu:
Poniżej znajdziecie typologię stalkerów przedstawioną przez amerykańskiego psychiatrę dr Michaela Zone.
- Stalker z tendencją do obsesji
W tym przypadku stalkerem jest zazwyczaj były małżonek czy odrzucony partner/ka. Ten rodzaj stalkingu jest najpowszechniejszy i jest najczęściej przedłużeniem wieloletniej przemocy domowej.
- Stalker obsesyjnie zakochany
W tym przypadku stalker zna swoją ofiarę, zazwyczaj tylko i wyłącznie z mediów. Stalkera nigdy jednak nie łączą z ofiarą intymne relacje. Sprawca za wszelką cenę pragnie zwrócić na siebie uwagę, nawet najmniejszy kontakt próbuje wykorzystać do budowania więzi. Ten typ stalkera to zazwyczaj zauroczony fan.
- Stalker erotoman
Ten typ stalkera występuje bardzo rzadko. Stalker erotoman ma złudzenie, że nękana przez niego osoba zakochała się w nim i łączy ich silna więź emocjonalna. W tym przypadku najczęściej w postaci stalkera występuje kobieta, która za cel obiera sobie mężczyznę o wysokim statusie społecznym.
- Stalker z syndromem fałszywej wiktymizacji
W tym przypadku to stalker składa doniesienie, że stał się ofiarą uporczywego nękania. Działanie takie wynika z chorobliwej chęci zwrócenia na siebie uwagi otoczenia.
Podstawy prawne dotyczące stalkingu
Podstawę prawną odnośnie stalkingu stanowi Art. 190a Kodeksu Karnego
- 1. Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienie wolności do lat 3.
- 2. Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje je wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.
- 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub § 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
- 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub § 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Co robić, kiedy padniemy ofiarą stalkingu?
Jeżeli od dłuższego czasu jesteś notorycznie nękana/ny przez określoną osobę bądź grupę osób, możesz to zgłosić na policję lub do prokuratury. Pamiętaj aby zachować wszelkie dowody aktywności stalkera tj.: e-maile, bilingi, sms-y, listy, prezenty. Jeżeli z jakiś przyczyn uległy zniszczeniu lub nie nadają się do przechowywania zrób dokumentację zdjęciową. Poinformuj również swoją rodzinę, że prześladuje Cię stalker. Pokaż im jego zdjęcie, jeśli je masz. Przede wszystkim nie odbieraj od niego telefonów i unikaj z nim kontaktu. Zmień swoje godziny wyjścia do pracy oraz powrotu do domu, to znacznie utrudni śledzenie Twojej osoby. Zachowaj szczególną ogólną ostrożność.
Mam nadzieję, że nigdy się Wam to nie przydarzy, ale to warto wiedzieć tak na wszelki wypadek.